Dalgıç pompalar, suyun veya çeşitli sıvıların belirli bir seviyeden yukarıya taşınmasını sağlayan, motoru sıvı içerisinde çalışan özel pompalama sistemleridir. Bu cihazlar, özellikle yer altı suyu temini, tarımsal sulama, drenaj sistemleri ve endüstriyel sıvı transferlerinde yaygın olarak kullanılır. Motorun sıvı içerisinde çalışması, pompa tasarımında yüksek su geçirmezlik ve izolasyon gerektirir. Dalgıç pompaların doğru seçimi, kurulumu ve bakımı, uzun ömürlü ve verimli çalışması açısından kritik öneme sahiptir.
Dalgıç Pompa Arızaları ve Yaygın Nedenleri
Dalgıç pompalar, suyun belirli bir seviyeden emilerek yukarıya taşınmasını sağlayan ve motor kısmı tamamen sıvı içinde çalışan sistemlerdir. Bu özellikleri sayesinde derin kuyularda, tarım sulama sistemlerinde, atık su tahliye tesislerinde ve endüstriyel uygulamalarda yaygın biçimde kullanılır. Ancak dalgıç pompalar, sürekli su altında ve yüksek basınç koşullarında çalıştıkları için hem mekanik hem de elektriksel birçok arıza riski taşır.
Aşağıda, dalgıç pompalarda en sık görülen arızalar ve bunların temel nedenleri ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
1. Sargı Hasarı
Dalgıç pompalarda sargı arızaları, en yaygın ve en maliyetli sorunlardan biridir.
- Aşırı akım çekilmesi, dengesiz faz yükleri veya kalitesiz sargı teli kullanımı, sargıların aşırı ısınmasına neden olur.
- Soğutma yeterli değilse, sargı yalıtımı zamanla bozulur ve kısa devre meydana gelir.
- Bu tür arızalar genellikle motorun yanmasına kadar ilerler ve motorun tamamen değişmesini gerektirebilir.
Sargı hasarlarını önlemek için, pompa seçimi doğru yapılmalı, nominal akım değerleri aşılmamalı ve düzenli yalıtım testleri gerçekleştirilmelidir.
2. Rulman Problemleri
Rulmanlar, motor milinin dengeli bir şekilde dönmesini sağlar. Ancak:
- Yetersiz veya yanlış yağlama,
- Uzun süreli kesintisiz çalışma,
- Eksen kaçıklığı veya hatalı montaj,
rulmanların aşınmasına ve sıkışmasına neden olur.
Rulman arızası oluştuğunda motor gürültülü çalışır, titreşim artar ve zamanla mil eğrilmesi gibi daha ciddi sorunlar ortaya çıkabilir. Periyodik bakım ve doğru montaj teknikleri, bu tür arızaların önüne geçer.
3. Sızdırmazlık Arızaları
Dalgıç pompaların en hassas noktalarından biri mekanik salmastra ve conta sistemleridir.
- Bu elemanlar, suyun motor kısmına geçmesini engeller.
- Ancak zamanla aşınma, kimyasal etkiler veya yüksek basınç nedeniyle contalar bozulabilir.
- Sızdırmazlık kaybı oluştuğunda su, motorun içine sızarak kısa devreye, oksidasyona ve rulman hasarına yol açar.
Bu nedenle pompa sökülmeden önce mutlaka salmastra kontrol edilmeli, her bakım döneminde değiştirilmesi önerilmelidir.
4. Voltaj Dalgalanmaları
Elektrik şebekesinde meydana gelen ani gerilim değişimleri, dalgıç pompa motorlarında ciddi hasarlara neden olabilir.
- Düşük voltaj, motorun kalkış yapamamasına veya sargıların zorlanmasına yol açar.
- Yüksek voltaj ise izolasyon tabakasını yakarak bobinajın yanmasına neden olur.
Bu nedenle voltaj dalgalanmalarına karşı faz koruma rölesi veya gerilim regülatörü kullanılması son derece önemlidir.
5. Aşırı Yükleme
Pompanın kapasitesinin üzerinde çalıştırılması, hem motor hem de hidrolik kısımlar üzerinde yüksek stres oluşturur.
- Bu durum akım artışına, ısı yükselmesine ve mekanik zorlanmalara yol açar.
- Aşırı yük altında çalışan pompalar, kısa sürede performans kaybı yaşar ve sargı ömrü kısalır.
Doğru pompa seçimi, yük analizlerinin dikkatli yapılması ve aşırı akım rölelerinin kullanılması bu tür arızaların önüne geçer.
6. Kuru Çalışma
Kuru çalışma, yani pompanın su almadan çalışması, dalgıç pompalar için en tehlikeli durumlardan biridir.
- Suyun bulunmaması halinde pompa içindeki akış durur, bu da soğutmanın gerçekleşmemesine neden olur.
- Kısa süre içinde sargılar aşırı ısınır, salmastra yanar ve motor kalıcı hasar alır.
Bu nedenle kuru çalışma riskine karşı seviye sensörleri veya şamandıra anahtarları kullanılmalıdır.
7. Termik Koruma Eksikliği
Termik koruma, motoru aşırı akım ve sıcaklıktan koruyan temel güvenlik bileşenidir.
- Termik koruma elemanlarının bulunmaması ya da arızalı olması durumunda motor, yüksek sıcaklıkta çalışarak izolasyonun bozulmasına yol açar.
- Uzun süreli korumasız çalışma, bobinaj yanması ve motor gövdesinde deformasyonla sonuçlanır.
Pompa sistemlerinde termik koruma rölesi mutlaka aktif olmalı ve düzenli olarak test edilmelidir.
Dalgıç Pompa Arızalarını Önlemek İçin 7 Etkili Öneri
Dalgıç pompanızın daha verimli ve uzun ömürlü çalışması için aşağıdaki profesyonel önerilere dikkat edilmelidir:
1. Doğru Kapasite Seçimi Yapın
Pompa seçiminde debi ve basma yüksekliği gibi değerler ihtiyaca uygun olmalıdır. Aşırı güçlü ya da yetersiz pompa seçimi, sistem dengesini bozarak kısa sürede arıza riskini artırır.
2. Termik Koruma Ünitesi Kullanın
Pompanın aşırı akım çekmesi veya düşük voltaj durumlarında zarar görmesini önlemek için termik koruma rölesi şarttır. Otomatik durdurma sistemleri arızayı önceden engeller.
3. Periyodik Bakımı İhmal Etmeyin
Rulmanlar, salmastralar, motor sargıları ve kablo bağlantıları düzenli aralıklarla kontrol edilmeli ve bakım yapılmalıdır. Bu, arızaların erken tespit edilmesini sağlar.
4. Su Seviyesini Sürekli İzleyin
Şamandıralı sistemler veya seviye sensörleri kullanılarak pompanın kuru çalışması engellenmelidir. Kuru çalıştırma, motor sargılarının yanmasına neden olabilir.
“Dalgıç Pompa Nedir?” gibi diğer içeriklerimiz için bilgilendirme kategorisine göz atabilirsiniz.
5. Kaliteli Tel ve İzolasyon Malzemesi Kullanın
Pompa sargılarında Class F veya Class H izolasyon malzemeleri tercih edilmelidir. Bu sınıflar yüksek sıcaklıklara dayanıklıdır ve daha uzun ömürlüdür.
6. Orijinal Yedek Parçalar Tercih Edin
Bakım ve tamiratlarda orijinal üretici onaylı yedek parçalar kullanılmalıdır. Yan sanayi parçalar uyumsuzluk veya kısa ömür nedeniyle sistemi tekrar arızaya sürükleyebilir.
7. Yetkili ve Profesyonel Servisle Çalışın
Pompa kurulumu, arıza tespiti ve tamiratı uzmanlık gerektirir. Sertifikalı ve referanslı servislerle çalışmak, hem cihaz ömrünü uzatır hem de garanti kapsamını korur.
İlginizi çekebilir:
Bobinaj Nedir?
Elektrik Motorlarında Sarımın Önemi
OG Motor Nedir?
